Religie

Od VIII wieku handel, podboje i kolonializm przyczyniły się do pojawienia w Afryce religii monoteistycznych, takich jak islam. W Afryce Północnej islam zajął całkowicie miejsce religii tradycyjnych, których wyznawcy często czcili swych przodków. W państwie Aksum w połowie IV wieku przyjęto chrześcijaństwo.

Wierzenia rdzennych ludów Afryki:

Na pierwotne wierzenia ludów afrykańskich składał się szereg religii politeistycznych, właściwych dla danego ludu lub grupy ludów. Religie te nie pozostawały we wzajemnych związkach, jakkolwiek istniały pewne podobieństwa między wierzeniami różnych plemion i ludów, zwłaszcza sąsiadujących lub spokrewnionych ze sobą, niemniej jednak w żadnym wypadku nie można mówić o istnieniu jakiejkolwiek wspólnej dla plemion i ludów Afryki mitologii. Część z tych religii wymarła jeszcze w starożytność (np. religia starożytnego Egiptu czy przedchrześcijańskie i przed islamskie wierzenia Kabylów), zaś inne wierzenia są nadal żywe, choć liczba wyznawców systematycznie spada; dotyczy to zwłaszcza wierzeń ludów Afryki subsaharyjskiej. Wśród najważniejszych bóstw poszczególnych religii wymienić można takie nazwy jak m.in.: Abiku, Afefe, Anansi, Chuku, Garang, Imana, Makumba, Nsissim, Ogun, Oja, Sankofa, Szango i inne.

Kult przodków:

Społeczności w wielu rejonach Afryki posiadały święte miejsca, gdzie przynoszono dary dla duchów zmarłych przodków. Dziś podczas dorocznych świąt i festiwali członkowie społeczności noszą specjalne maski, tańczą i opowiadają legendy o dokonaniach i zaletach przodków.

Islam:

Około 800 n.e. Arabowie z Bliskiego Wschodu wprowadzili do Afryki Północnej islam. Od początku XI w., głównie dzięki kontaktom handlowym, islam rozprzestrzenił się przez Saharę do Afryki Zachodniej, a wzdłuż rzeki Nil aż do Sudanu i dalej po Tanzanię i wyspę Zanzibar.

Chrześcijaństwo:

Już od pierwszych wieków naszej ery chrześcijaństwo rozpowszechniało się na terenie Etiopii i Egiptu. W połowie IV wieku, za panowania króla Ezamy, chrześcijaństwo przyjęto w państwie Aksum. Później w czasach kolonialnych Europa wysyłała misjonarzy do Afryki, aby zakładali szkoły i kościoły a także nawracali Afrykanów na chrześcijaństwo. Próbowano także wykorzenić tradycyjne religie afrykańskie, często karząc tych którzy je praktykowali.

Voodoo:

W XIX w. w koloniach karaibskich tradycyjny kult przodków połączono z chrześcijaństwem (synkretyzm religijny). Tak powstała religia zwana voodoo. Chociaż religia voodoo kojarzy się z rejonem Karaibów, w 1996 r. w Beninie (dawniej Dahomej) została oficjalnie uznana za religię wyznawaną przez ponad 50% społeczeństwa. Benin jest kolebką voodoo/wudu, która to religia czy kult bóstw istnieje pod taką bądź inną nazwą w wielu innych regionach czarnej Afryki i Ameryki Południowej. W Beninie tradycyjną religią był (jest) animizm, a jego wyznawcy za najwyższego boga uznają Mawu. Wyobraża go wiele drugorzędnych bóstw, czyli wudu, którym w określone święta składa się ofiary. Na przykład Hewioso to bóg grzmotu, a bóg Zangbeto chroni w nocy pola rolników. Niższą pozycję wobec tych wudu zajmują pomniejsze bóstwa, uważane też za duchy zmarłych. Praktykowany jest więc kult przodków. W wielu domach można znaleźć asen, czyli swego rodzaju mały parasol z kutego żelaza, zdobiony symbolami ku czci zmarłego krewnego.

Do nawiązania kontaktu z tymi bogami potrzebny jest pośrednik – kapłan fetyszystyczny (mężczyzna lub kobieta). Umiejętności komunikowania się z bóstwami oraz innymi duchami nabywa po trzyletnim pobycie w zakonie fetyszystycznym. Kapłani wudu tworzą wpływową hierarchię, która ogromnie oddziałuje na życie Benińczyków.

Wyznawcy tego kultu wierzą, że duch zmarłego może wrócić i zabić innych członków rodziny. Niejeden sprzedaje swój dobytek lub zaciąga olbrzymie długi, aby pokryć koszty związane z ofiarami ze zwierząt i wystawnymi ceremoniami, mającymi przebłagać zmarłych krewnych. W rezultacie niektóre rodziny popadają w ubóstwo.

Do Ameryki wudu dostało się prawdopodobnie z niewolnikami z terenów dzisiejszego Beninu. Na początku XVII wieku Kpassè, władca królestwa Hueda, nawiązał "stosunki handlowe" z francuskimi, angielskimi i portugalskimi handlarzami niewolników, którym król sprzedawał swoich poddanych. W Grehue (obecne Whidah) ładowano ich na statki i wywożono głównie na Haiti, Antyle Holenderskie i do Ameryki Północnej. Handel niewolnikami trwał od XVII do pocz. XVIII w.